Zeka yahut IQ neyi bildiğiniz değil, daha çok yeni bilgi edinme suratınızı gösterir. Yapılan araştırmalar, IQ’nun erken yaşta sabitlendiğini gösteriyor bu yüzden çocuklarınızda bilhassa beyin işlevlerini güzelleştirecek besinler vermeyi ihmal etmeyin.
IQ, hayatta başarıyı belirleyen tek şey değil hatta araştırmalar bunun kıymetli bir faktör olmadığını gösteriyor. Tabi bu yüksek IQ’nun makûs bir şey olduğu manasını getirmiyor. Zeki insanların ahenk sağlama konusunda daha esnek olduğunu ve bu sayede farklı ortamlarda başarılı olabildiklerini ortaya konmaktadır.
Çoğumuz, tam olarak ne kadar zeki olduğumuzu asla bilmeden bu hayatı yaşıyoruz. IQ’nun ölçülmesi sıkıntı bir şeydir, eğitimli bir profesyonele ayıracağınız bir bütçe ile test yaptırabilirsiniz.
Yapılan araştırmalar, çocukken yaşanılan tecrübeler ve birtakım fizikî durumlarınızın yüksek zeka ile ilişkilendiren kimi bilgiler içerdiğini gösterdi. Aşağıda yer alan bu işaretlerden rastgele biri sizde de varsa yüksek IQ’ya sahip olabilirsiniz.
Tembellik
Journal of Health Psychology’de 2015 yılında yayınlanan bir araştırmaya nazaran, fizikî olarak daha az faal olan beşerler fizikî olarak etkin olanlardan daha zeki olma eğiliminde olduğu bulunmuş. Araştırmacılar “tembellik” için janlanlı birde tarif bulmuşlar ve buna “biliş ihtiyacı” demişler. Bu özelliğe sahip beşerler dünyaya muhakkak bir kalıpta ve mantık çerçevesinde bakmaktadırlar. Ekseriyetle beyin fırtınası bulmacaları yahut münazara üzere ağır zihinsel ikazım sağlayan faaliyetlerle ilgilenirler.
Kaygı ve Endişe
Kaygıyı uygun bir şey olarak düşünmek güç, lakin ispatlar bunun büsbütün berbat olmayabileceğini gösteriyor.
Yine yapılan öbür çalışmalarda, yüksek anksiyete düzeylerine sahip bireylerde daha yüksek sözel IQ puanlarına sahip olduğu gözlenmiş. Bunun üzerine yapılan öteki bir araştırmada, iştirakçilerden bir yazılım programı tarafından sunulan fotoğrafları değerlendirmelerini istemiş ve akabinde düzmece bir bilgisayar virüsünü tetikleyerek, güya iştirakçinin yaptığı bir şeyin sonucuymuş üzere görünmesini sağlamışlar. Daha sonra iştirakçileri teknik dayanak almak için yönlendirmişler ancak bu dayanak safhasında yollarına bir dizi mahzurlar daha çıkarmışlar. Araştırmanın sonucu ise enteresan, en dertli iştirakçiler birebir vakitte misyonları yerine getirmede en odaklanmış ve en başarılı olanlar olmuş.
Birisi size endişelenmeyi bırakmanızı söylerse, ona yüksek zekanızın buna neden olduğunu söyleyebilirsiniz.
Okumayı Çabuk Öğrenme
2000 çift tek yumurta ikizi üzerinde yapılan bir İngiliz araştırması, özdeş genlerine karşın, daha erken okumaya başlayan çocukların kardeşlerinden daha yüksek IQ puanlarına (hem kelamlı hem de sözel olmayan) sahip olduğunu buldu. Tabi bu ikizler üzerinde yapılan bir çalışma, olağan kaidelerde erken okumaya başlamanın zeka ile bir irtibatı olduğunu gösteren bir çalışma şimdi yok.
Solak Olma
Solakları sağ elleriyle yazmaya zorlayan öğretmenlerin hepsinin geri kalmış olabileceği ortaya çıktı. Solak olmakla hatalı olmak ortasında küçük ve açıklanamayan bir ilgi olsa da, solak olmanın birtakım entelektüel yararları vardır. Erkekler üzerinde yapılan büyük iştirakli bir çalışma, solak olmanın farklı düşünebilme yeteneği ile bağlantılı olduğunu gösterdi. İlgisiz iki objeyi manalı bir biçimde bir ortaya getirme konusundaki bu eşsiz yetenek, bir zeka işaretidir.
Çocukken Müzik Dersleri Alma
Müzik eğitiminin odaklanma ve özdenetim için kritik olan sözel zeka ve yürütme fonksiyonunu geliştirdiğini gösteren çok sayıda çalışma var. Psikologlar tarafından yapılan bir araştırmada, öğretmen tarafından yönetilen bilgisayarlı eğitim programına 4-6 yaş ortası 48 çocuk katıldı. 4 hafta boyunca haftada 5 gün ve her gün 1 saat olmak üzere öğrencilerin yarısına müzik programını, öbür yarısı ise görsel sanat programını verildi. Deneyin sonunda, müzik eğitimi alan çocukların% 90’ı sözel IQ’da gelişme gösterdi. Yani çocukken müzik dersi aldıysanız IQ düzeyiniz artmış olabilir.
Mizah istikameti gelişmiştir
Araştırmalar, komik insanların hem sözel zeka hem de soyut akıl yürütmede daha başarılı olduğunu gösteriyor.Bu listede yer alan hiçbir işarete sahip değilseniz bile yüksek bir IQ’ya sahip olabilirsiniz. Bu liste bağlayıcı olmamakla birlikte genelleme metoduyla oluşturulmuştur. Fakat bu öğelerin birçok sizin için geçerliyse ortalama bir beşerden daha yüksek IQ bedeline sahip olabilirsiniz.
Kara mizahı rahatlıkla anlayabiliyorlar
Elora Amber, akıllı insanların kıvrak bir mizah anlayışına sahip olduğunu öne süren araştırmalardan bahsetmektedir.Aslında, 2017’ de Cognitive Processing mecmuasında yayınlanan bir araştırmada, sözel ve sayısal zeka testlerinden daha yüksek puan alan şahısların, kara mizahı anladıkları ve beğendikleri ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, bireyler tarafınca kara mizahın rahatça anlaşıldığı ve bu tip eserlerin hiçbir halde rahatsız edici ya da saldırgan görünmediği gözlemlendi.
Az Uyuma
Zeki beşerler çoklukla geç saatlere kadar uyanık kalırlar ve toplamda daha az uyurlar.
Gece kuşu olurlar. Bir araştırmaya nazaran, ne kadar uyanıksanız gece uyanık kalmaya o kadar meyilli oluyorsunuz. 2009 yılında Personality and Individual Differences isimli mecmuada yayımlanan bir araştırma, binlerce genç yetişkinin IQ’su ile uyku alışkanlıkları ortasındaki bağı inceledi. Sonuç olarak, daha zeki olan bireylerin hem hafta içi hem hafta sonu geç yatıp geç kalktığı anlaşıldı. 1999 yılında tıpkı mecmuada yayımlanan öbür bir çalışma ise, 400 hava kuvveti askerini bu bağlamda inceleyerek tıpkı sonuçlara ulaşmıştı.
Bilmedikleri bahisleri kabul edip, anlamaya çalışırlar
Zeki beşerler muhakkak kavramlara aşina olmadıklarında bunu itiraf edebiliyorlar. Jim Winer’ in dediği üzere, zeki beşerler ‘Bilmiyorum’ demekten korkmayanlardır.
Bilmemek kalıcı bir durum değildir. Şayet bilmiyorlarsa, öğrenebilirler. Winer’ın müşahedesinde olduğu üzere bilişsel yeteneklerin daha fazla abarttığını fark eden Justin Kruger ve David Dunning, yaptıkları klasik bir çalışma ile bu görüşe dayanak sağlamıştır.
Örneğin, bir deneyde, LSAT’ tan uyarlanan bir testte çeyrek periyotta en düşük puanı alan ve en yüksek puanı alan öğrenciler karşılaştırıldı.
Düşük puan yüzdesinde bulunan öğrenciler yanlışsız sayıları hakkında konuşurken bu oranı yaklaşık yüzde 50 oranında abartmışlardır. Öğrenciler bütün soruları biliyormuş üzere bir davranış ortaya koymuşlardır.
Bu ortada çeyrek devirde üst sıralarda yer alan öğrenciler sorular hakkında konuşurken daha realist davranmışlardır. Bilmedikleri soruları boş bırakıp, sonrasında üzerinde düşünmüşlerdir. Sonuç ortada…
Doyumsuz bir merak
Albert Einstein verdiği bir demeçte: “Özel yeteneklerim yok, yalnızca tutkuyla merak ediyorum” dedi. Keyzurbur Alas isimli Quora kullanıcısı ise, “Zeki beşerler, sıradan insanların yanından geçip gittiği şeylerle ilgilenir.” diyor.2016 yılında Journal of Individual Differences isimli mecmuada yayımlanan bir araştırma, çocuk zekası ile tecrübelere açık olma ortasında bir irtibat olduğunu öne sürdü.
Tek kişilik orkestra olma eğilimi
Silinen bir karşılıkta Richard He, çok akıllı insanların daha çok “bireysel” olma eğiliminde olduğuna işaret ediyor. Akıllı beşerler ferdi ve yalnız olmayı daha çok tercih ediyor.
İlginçtir ki, 2016’da British Journal of Psychology‘de yayımlanan bir araştırma, beşerlerle toplumsallaşmanın ortalama insanlara verdiği keyfi, zeki insanlara vermediğini öne sürüyor.Kendi kendilerine vakit geçirmeyi severler
Hazır kalıpların dışında düşünürler
Akıllı olmak, farklı düşünmekle yakından alakalıdır. Teodora Motateanu, zeki insanların “statükoyu sorguladıklarını, işleri yapmanın eski yollarını sorguladıklarını, şapkadan bir anda çıkmış, görünüşte çılgın denilebilecek fikirleri olduğunu” yazmış. Aslında, statükoya bağlı kalmak başarınızı sabote edebilir. New York Üniversitesi Stern İşletme Fakültesi’nde pazarlama profesörü olan Scott Galloway, daha evvel Business Insider’a verdiği demeçte başarılı insanların her vakit “Ya bu formda yaparsak” diye soru sorduğunu söyledi.
Dikkatleri kolay kolay dağılmaz
Kullanıcılardan Frank Zhu, “Daha uzun mühlet odaklanabilen ve dikkat dağıtıcı şeyleri göz gerisi edebilen beşerler ekseriyetle epeyce zeki oluyor.” diyor. Zhu, ispat olarak 2013 yılında Current Biology isimli mecmuada yayımlanan bir makaleye referans veriyor. Makale, yüksek IQ’ya sahip şahısların bir fotoğrafın art planındaki hareketleri fark etmesinin daha uzun vakit aldığı iki çalışmayı anlatıyor. Bunun sebebi ise, zeki kişinin fotoğrafta daha değerli olan kısımlara odaklanıp geriye kalan kısmı göz gerisi etmesi olabilir.