TÜİK tarafından açıklanan kasım ayı enflasyon verisiyle birlikte milyonlarca memur ve emeklinin maaş hesaplamasında referans alacak sayı daha besbelli hale gelirken, yüzde 2,24 olarak duyurulan aylık enflasyon, beklentilerin nispeten üzerinde gelerek ekonomistlerde şaşkınlığa neden oldu.
Bu duruma münasebet olarak Kasım ayı besin enflasyonunun yüzde 5,10’a ulaşması gösterilirken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) bu ay prestijiyle faiz indirimine başlayıp başlamayacağı belirsizliğini muhafazaya devam ediyor.
Mesele İktisat kanalına açıklamalarda bulunan Atilla Yeşilada, Merkez Bankası’nın yeni yılda faiz indirmemesi ya da 150 baz puanlık küçük indirimlere gitmesi halinde Türk lirasının kıymetinin yükselmeye devam edeceğini belirtti. Yeşilada, daima ve yüksek oranda faiz indirimi yapılması halinde Türk iktisadının bir felakete sürükleneceğini belirterek, şu ihtarlarda bulundu:
‘FAİZ İNDİREBİLMEK İÇİN BİR SEBEP YOK’
Kimse ihracatın düşmesini beklemesin. İhracatçı hiç kar edemeyecek gelecek yıl. Bunu Türkiye iktisadı 1,5 yıl kaldırır. Hiçbir ülke kalıcı olarak güçlü bir para ünitesiyle yaşayamaz. Her vakit bir çıkış stratejisi olmalı lakin bizde bu yok. Anladığım kadarıyla işi Allah’a bıraktık. O da şu demek. Şayet enflasyon beklendiği ölçüde düşerse, gelecek yıl sonunda 21 sonra 14’e falan düşerse o vakit güçlü TL siyasetinin bir ziyanı kalmaz. Kullanmana da gerek duyulmaz. Aslında dışarıdan gelen sıcak para ve içerideki yatırımcının TL’ye inancının artması, döviz talebini azaltır ve sorunun içinden resen çıkarsın.
‘150 BAZ PUANLIK İNDİRİMİN İKTİSADA ZİYANI OLMAZ’
Buna rağmen enflasyonun gelecek yıl sonunda yüzde 30 küsur ya da öteki yıl daha da düşük olacağına dair hiçbir emare yok. Enflasyon beklendiği ölçüde düşmezse ve sıcak para bir noktada kesilirse ne olur? Merkez Bankası faizi yüksek kalırsa hiçbir şey olmaz. 90’lı yıllarda bunu gördük. Artık TCMB niyeti bozdu, inşallah faiz indirmez. 150 baz puanlık indirim yaparsa bir ziyanı olmaz. Şu andaki sıcak para stokları büsbütün erise de Merkez Bankası’nın rezervleri TL’yi savunmaya kâfi.
Vatandaşın Türk lirasından süratle dövize dönebileceği bir senaryodan korkuyoruz. Bunun için de siyasi kriz yaşanması gerekir. En korktuğum şeylerden biri de İstanbul zelzelesi elbette. Bir başkası ise yeniden ‘NAS’ siyasetine geri dönüş. Bir ölçü faiz indirmekle, akıl dışı bir faiz oranıyla iktisat yönetmek ortasında çok büyük fark var. 150 baz puanlık bir indirim Türkiye’de finansal istikrarları değiştirmez.
‘MERKEZ BANKASI TÜRK LİRASINI GÜÇLÜ TUTACAK’
Enflasyonun çok süratli düşmediği ancak kıymetli TL’nin devam ettiği senaryo çok uzun yıllar sürebilir. Herkes daima yangın var diye bağırıyor lakin etrafa bakıyorum kar yağıyor. Sıcak para daima gelir. Merkez Bankası’nda çok açık bir bağlantı var. O da “Biz Türk lirasını güçlü tutacağız” diyorlar. Sayılara bakınca da her türlü satışı karşılayabilecek bir rezerv var.
Ben, Merkez Bankası’nın faiz indirmesi için hiçbir neden görmüyorum. TCMB’nin kendi belirlediği prensipler içerisinde de faiz indirimine yer görmüyorum. Uzun müddettir beklediğimiz mevsimsel tesirden arındırılmış enflasyon aylık 2,91 gelmiş durumda. Bunun yıllık bileşiği 36’ya denk geliyor. Tamam enflasyon düşüyor lakin o kadar yavaş düşüyor ki, amaca varmak 5 yıl sürer. Şöyle bir teori var ve bana da çok makul geliyor.
‘ERDOĞAN’I MUTLU ETMEK İÇİN FAİZLER İNDİRİLEBİLİR’
Türkiye’deki para siyasetini siyasetten ayırmak imkansız. Erdoğan’ın şimdi faizlere karıştığı görüşünde değilim fakat o da tabana hesap vermek zorunda. Erdoğan’ın iktisada müdahale etmesini engellemek gayesiyle, faiz siyasetini bozmaması ve gazını almak için önden bir faiz indirimi yapılabilir. Ocak ayında da yaparsın ve sonra artırımlardan ötürü bir enflasyon fırlar. Sonra iki üç ay beklersin ve yine indirmeye başlarsın.
‘TÜRKİYE İÇİN FELAKET OLUR’
Faiz indirimine başlayıp, kesintisiz biçimde faizlerin sert halde indiği bir şey yapılacaksa felaket olur. Türkiye bunu kaldırmaz ve çok büyük ruhsal şoklar yaratır. Konut satışlarını gördük ve yakında tüketim alışkanlıkları taşıt ve öteki mallara da sıçramaya başlar. İnsanların tasarruf etmek için hiçbir münasebeti kalmaz. İktisat para kaçtığı için değil ya da beşerler dolara döndüğünden değil, çok ısınıp enflasyon yarattığı için diğer bir krize gireriz.